Aitonari esaten zioten 'Maketua'. Karretero ibiltzen zen, Errioxara-eta egiten zituen atzera-aurrerak, eta erdarakadak botatzen zituen bueltan, eta hortik ezizena. Ez zuten ezagutu, eta argazkirik ere ez dute.
.Aittari "Maketua" esan dozue deitzen zotsela. Zergaitik? Nundik zetorren?
Agurne:-Ba. Aittittagandik.
-A, aittittagandik zetorren...
Agurne: -Aittittari esate ei ziuen Maketua; eta ez genduan ezautu aittitta, e... Pena bat dakat nik...
Nati:-Berrogeta urtiakin hil zan, oso gazterik. Berrogeta zortzi urtekin edo.
Agurne:-Baiņa pena bat dakatela erretratua ez eukitzia...
-Aittaittak ez zaukan erretraturik bat ere. Eta ez dou ezautu aittitta.
Agurne:-Ta ibiltzen ei zan probetan eta hola. Baiņa ez dakau. Penia dakau, e. Eta gero hari esaten zioelako ba gero guri aittari esaten zioen, eta gero guri...
Nati:-Bai, baiņa harena izan zan, lehen 'burdi haundixa' esaten zakona, hartzen zaban ardaua Riojan eta itxuria ekartzen zaban burdi haundixan; eta han erderaz. Eta gero hona etorritta ere, nola zan pixkat txistosua, ba hamen ere erderakadak, eta jarri ziuen ba "Maketua". Eta gero gu ba aurrera segidu dou.
Sallobente-Ermuaran auzoko Garagartza baserrian jaio zen. Umetatik baserrian lan egin beharra izan zuen. Gainera, bost ahizpa zirenez, etxeko eta soroko lanak edo abereen zainketa, euren artean banatu behar izaten zituzten lan guztiak. Auzoko eskolan ibili zen. Gero grabatzen ikasi zuen, eta Eibarko lantegi baterako jardun zuen lanean, grabatzen, damaskinatuak egiten. Ezkondu ostean, kalean jarri ziren bizitzen. Nati ahizparekin batera egin zitzaion elkarrizketa.
Udal Musika Bandak Foruen plazan eskaintzen zuen
dantzaldia toki egokia izaten zen bikotea aurkitzeko.
Kuadrillan neskak eta mutillak batera ibiltzen giņan. Gaur egun nere emaztia dana eta ni San Lorentzoko erromerixan ezagutu gendun alkar. Berandu hasi giņan gu nobixotan, ni 27 urtekin eta nere neskia 17kin. Lau urtian ibilli eta gero ezkondu giņan. Erromerixak izaten ziran neskak eta mutillak juntatzeko lekurik aproposenak. Neskiari lagundu egin bihar izaten zitzakon, ni bezela bestiak ere bai.
Mariano Elustondo Aizpiri
Lehen parejakin poliki-poliki jun bihar, ez zan oingo moduan alkarri muxuka eta holan. Horretarako lehen ixkutau egin bihar. Muxu bat edo beste harrapatzen bazan... lapurretan igual.
Joxe Gurrutxaga Lizarralde
Jaixetan dantzan ibiltzen nitzan gazte denporan. Asko gustazen zitzatan. Eta dantza gaizki egitten zaban mutil bat neregana hurbiltzen bazan, ezetz esaten nion, eta beste batena juten nitzan. Nik ondo egitten zabenekin bakarrik nahi naban dantza egittia. Kamiņerokuan izaten zan dantzia orduan eta oso ondo pasatzen naban.... Nobixo gehixegi izan nittuan nik gazte denporan. Baiņa ez nitzan ezkondu. Jeneralian, erromerixetan izaten ziran nobixo kontuak. Gaiņera, karta mordua jasotzen nittuan nik ere.
Ventura Agirregomezkorta Ibarluzea
Akei [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Arandiakoa [baserriak / Altzola]
Balentxi [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Elordi [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Goikoerrotako zubia [Zubiak]
Juaristiaundi [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Makibar [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Otaerrota [baserriak / Urruzuno]
Soroarterreka [Errekak]
Urteaga (Urtia) [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
AMARAUN, amarauna: Telaraņa. Maasmak eitxen debena. Horrek eitxe juek, ba, telia. Erderaz da hori ere, tela. –Bai. Horregaitxikan. Batzuek esaten diue amarauna.
BRISTADA, bristadia: Brillo. Eguzki-bristadia.
GAIŅ: -ren gaiņian: Gaia adierazten du (zertaz jardun, zertaz hitz egin...). Postposizioa: -ren gaiņian jardun, berba e(g)iņ... Aspergarrixa dok, benetan: beti fubolan gaiņian a(r)i dok.
JOŅO!: Ņo ere bai. Joņo! Martiņen semia. Haura laguna daukagu. / Brometan moduan esan nion: ĢŅo, ezta merkiaģ.
NAHASTE-BORRASTE, naaste-borrastia: Nahaspila. Elgoibarren jokatzen den triatloi-lehiaketa baten izena ere bada.
SENDAU: DA aditza. Saniau aditza gehiagotan.
Astegun buruzuri: Aste erdia aste bukaerarekin kontrajartzeko. Hik dakak baloria, hik: Gabiņera hua afaltzera astegun buruzurixan!
Egurra eman: Meter caņa. Egurra ematen juen. Guri etzigun hainbeste efe(k)to eitten, baiņa neskeri ta, kriston bilddurra sartzen jauen.
Hankamotz geratu: Zerbait osatu gabe, amaitu gabe geratzea.
Koplarik ez: Koplekin ez etorri: Txorakeriekin eta aitzakiekin ez etortzeko adierazten du.
Praillian dozenia, hamahiru: Fraileak beti eskean ibiltzen direlako esaten da.
