Txori izenak; mozoloa.
- Dibujuekin.
- A! Ez dakit ezautuko [deten] hoixe. Zozua ta horrek lehen sasoi baten baiña horrek desaparezidu ein dia.
- Gitxi?
- Ez dakit zerek ein daban hori. Desaparezido. Hortxe kanpotik datozenian etortzen dia baiña ostientzin...
- Eta gabekuak, gabian eta ibiltzen diranak holakuak?
- Hori zera, euskeraz mozolua esaten diot nik.
- Mozolua?
- Mozolua. Erderaz ez dakit zela dan ere.
- Eta hontza?
- E?
- Hontza.
- Hontza? Hontza beroni uste det esaten diuela.
- Baiña zeuek ez.
- Mozolua guk baiña hontza, hontza bai, hontza.
- Entzunda bai baiña zeuek ez dozue erabiltzen hori.
- Zuk entzunda bai hontza baiña erabili ez.
- Ez, nik sekula eskuan ikutu ere ez.
- Eta gau-txorixa?
- Gau-txorixa, gau-txorixa, berorri ez dakit ez diuen esaten. Gau-txorixa beroni, gabaz beori ibiltzen da marrusaka. Bai, berorri uste dot.
- Gabian ibiltzen dian jentiari be bai ezta? Gau-txorixa.
- E?
- Gabaz ibiltzen dan jentiari be bai, ezta? Gau-txorixa.
- Bai.
Aiastia (San Migel) auzoko Berdezkunde baserrian jaioa. Aita ere bertakoa zen. Bertan bizi izan da beti. Emaztea Markina Etxebarrikoa. Gerra garaian bakarrik irten zen baserritik. Hiru urte egin zituen nazionalekin.
San Antolin baseliza auzotarren
biltokirik garrantzitsuena izan zen.
1972an bota egin zuten, autobidea egiteko.
Txiki-txikittatik mezetara juten ikasi genduan, ohittura hori hartu genduan eta orduan mezetara ez jutia zan pekatua. Gure etxian, gaiñera, mezetara juaten ez bagiñan... bueno! San Lorentzoko ermittara juten giñan mezia entzutera. Parrokixara gitxi, hillaren lehenengo barixakuetan. Gazte denporan Don Satur Campos zan San Lorentzoko apaiza. Ondarrutarra zan. Eta tartamutua zan pixkat eta Ebanjelixua edo esplikatzen hasten zanian, ezin izaten zaban pronuntziau ondo, eta lotsatu, gaiñera. Lehen, abadiak mezia aurrera begira ematen zaban; oiñ arpegixari begira ematen dabe, baiña lehen ez.
Joxe Gurrutxaga Lizarralde
Domekero parrokixara juten nitzan mezetara, goizeko bederatziretan. Orduan mezia egoten zan sei t’erdixetan, zazpi t’erdixetan, zortzi t’erdixetan eta bederatziretan. Gero, hamar t’erdixetan, Meza Nagusixa. Hori domeketan. Lan-egunetan sei t’erdixetan, eta bederatziretan ere bai. Astian, sei t’erdixetakora juten nitzan. Urteko ixa egun danetan juten nitzan mezetara
Teresa Aginaga Madariaga
Mezetara juten nitzan beti gazte denporan, sekula faltau gabe. Goizeko seiretako mezetara juten nitzan ni igandero. Orduan abade mordua izaten ziran Elgoibarren, sei bat edo bai behintzat. Don Jose Antonio, Don Severiano, Don Saturnino eta Don Julian gogoratzen dittut. Danak ezagutzen nittuan nik.
Ventura Agirregomezkorta Ibarluzea
Aizpizkargoikoa [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Aranburu [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Bainuetxeko zumardia [Kaleak eta plazak]
Elizburu [baserriak / Altzola]
Goenagaetxebarria [baserriak / Azkue (San Roke)]
Juanitoren borda [baserriak / Urruzuno]
Maitena [baserriak / Urruzuno]
Orubegain [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Soroarte (Soarte) [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Ursaltoerreka [Errekak]
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
ATA(R)I, ata(r)ixa: Ataria. Entrada, portal. Eta danak sasoeratu diranian, neska eta mutill, ba, danak kotxia. Pentsa’ik ata(r)i aldian zelako tokixa biherko dan.
EGUNIAN-EGUNIAN: Egunero. Berdin, astian-astian, hillian-hillian, eta abar.
HAIZETU: DA aditza. Harrotu. Umia, zure lagunak hamen daudela ta, ez haizetu, gero, e!
KOMUNIO, komuniua: Comunión. Gero, elizara jun, eta komuniua hartzen zaban.
OSO, osua: Osua ez izan: Pertsona normala ez izan.
TXIKITO, txikitua: Baso laurden ardo. Txikitua jo: txikitua edan. Txikito bat jo biha(r) juagu hamen, Txarridunanian.
Atzekoz aurrera (ipiñi, jantzi...): Alderantziz. Atzekoz aurrera jantzi dozu jertsia.
Eskumia eta ezkerra nun daguan jakiñ ez: Tontoei esan ohi zaie.
Hitzian eta hitzian: Ikus Hitzian eta hortzian.
Larri ibilli: ¡Seguramente que si!, ¡Apostaría a que si! —Badator ekaitza. —Bai, larri ibilli!.
Santua ez izan: Fidatzeko pertsona ez izan. Errepikatuta ere bai askotan: eztok santu-santua.
