"Gabon jaietan" kanta.
1
Gabon jaixetan etxera joanda
lendabiziko berbia
ama etortzen jata atera
hemen da nere semia,
Bilbo aldetik irabazian
pasa da urtebetia,
honek dirua ekarriko dit
badaukat esperantzia.
Ez dezu euki espero txarra
neure amatxo maitia.
2
Amai atzera kontestau bihar
neuk daukat asko penarik,
Bilbao aldetik aspaldi hontan
ez degu irabazirik.
Patronalak ere karuak eta
erdixok lanik gaberik,
trena pagauta etxait sobratu
txakur txiki bat besterik,
hobe zenduen ein ez bazendu
neure moduko semerik.
Eibarko Iraegi baserrian jaio zen, zazpi anai-arreben artean. Ama bertakoa zuen eta aita Aramaioko Kerizti baserrikoa. Bertso kantaria izan da bizi guztian, aita Julianek irakatsita. Hogeita hamar urte zituela, Elgoibarko Aizpizkarbekoa baserrira ezkondu zen, bertako Casto Agirregomezkortarekin. Hiru seme-alaba izan zituzten.
San Antolineko gazteak, herriko jaietan,
bazkari bat egin ondoren. 1935 urteko iraila.
Jeneralian neskak eta mutillak ezagutzeko dantzak ziran aproposak, erromerixak. Dantzan hasi, ezagutu, alkarrekin barre pixka bat egiñ, kontuak esan, eta... orduan izaten zan basarrixetara neska laguntzia. Gaztetan, 16-18 urterekin edo, hauxe izaten zan: erromerira jun, eta illuntzian, edo goizago, etxera, basarrixetara. Inguratzen giñanian, txakurra hurbiltzen zanian ba... neskia etxera, ta buelta.
Joxe Gurrutxaga Lizarralde
Neskalagun asko euki nittun nik, denpora gitxi igual ibilli, eh! Jun igual San Migelera, juntau eta gero pentsau: urruti dago etortzeko gabian berandu, ta igual, hurrengo batian juan ez. Hurrenguan beste aldera ere bai berriz. Bastante ligatzen naban nik lehen. Altzolako neskekin gitxi ibiltzen giñan, beste herri eta auzoetako neskekin gehixago. Intimidade billa San Lorentzo aldera juten giñan, edo Mendarora. Ta Mendarotik behera, Deba aldera eta.
Juan Lariz Garate
Erre ez neban egitten. Sekula santan nere eskuan ez zan zigarrorik sartu. Eta nere gizonak ezta ere, purua bakarrik. Gu laukotia ibiltzen giñan jeneralian, koñatak eta bixok. Ta harek ere ez zeben erretzen. Neri tabakuaren usaiña ez zitzatan gustatzen.
Juliana Zubizarreta Gurrutxaga
Aizpizkar kalea [Kaleak eta plazak]
Aranbeltzerreka [Errekak]
Azkue [baserriak / Azkue (San Roke)]
Eguzkilore [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Giza Eskubideen parkea [Kaleak eta plazak]
Juanategi [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Maalako zubia [Zubiak]
Orube [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Sigmako zubia [Zubiak]
Urruzunoren txabola [baserriak / Urruzuno]
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
ANDRA, andria: Mujer, esposa.
DANA: Todo. Dana(n) biharrian egon. –Zer moduz Maria? –Bueno! Dana biharrian haura ere!
GALDATU: DU aditza. Galdetu ere bai. Pre(g)untau gehiagotan. Ezer nahi badozu besterik, galdatu!
KAIXO!: Hola, ¿Qué tal? Kaixio ere bai.
NARRUTU: DU aditza. Larrutu. Fig. ‘poner verde a alguien’. Mikel narrutu bihar juagu oiñ, jun dok etxera eta.
SOSI(G)UZ: Poliki. POLIKI eta ASTIRO ere bai.
Beltza izan: Handia izan. Beltza dok, ba! Oinguan ere dana gaizki erten jakuk!
Gabonetan kerixak!: Zerbait ondo estimatuta dagoenean esan ohi da, adieraziz ezinezkoa ere egingo lukeela batek, egindako mesedearen ordainetan.
Ixkua izan: Mutil handiengatik (eta gizenengatik) esan ohi da batez ere. Hori dok ixkua, hori!
Nabarmen geratu: Quedar en evidencia: Nabarmen geratu zan hankasartze horrekin.
Tximistia baiño azkarrago: Oso azkar.
