"Gabon jaietan" kanta.
1
Gabon jaixetan etxera joanda
lendabiziko berbia
ama etortzen jata atera
hemen da nere semia,
Bilbo aldetik irabazian
pasa da urtebetia,
honek dirua ekarriko dit
badaukat esperantzia.
Ez dezu euki espero txarra
neure amatxo maitia.
2
Amai atzera kontestau bihar
neuk daukat asko penarik,
Bilbao aldetik aspaldi hontan
ez degu irabazirik.
Patronalak ere karuak eta
erdixok lanik gaberik,
trena pagauta etxait sobratu
txakur txiki bat besterik,
hobe zenduen ein ez bazendu
neure moduko semerik.
Eibarko Iraegi baserrian jaio zen, zazpi anai-arreben artean. Ama bertakoa zuen eta aita Aramaioko Kerizti baserrikoa. Bertso kantaria izan da bizi guztian, aita Julianek irakatsita. Hogeita hamar urte zituela, Elgoibarko Aizpizkarbekoa baserrira ezkondu zen, bertako Casto Agirregomezkortarekin. Hiru seme-alaba izan zituzten.
Agirre (Agarre) [baserriak / Azkue (San Roke)]
Antsolabazterra [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Artesoro (Artaso) [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Bidaurre [baserriak / Azkue (San Roke)]
Gabriel Kurutzelaegi kalea [Kaleak eta plazak]
Irunagatxiki [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Lerun [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Olasope (Sigma) [Industrialdeak]
San Pedro [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Urkidi (Urki) [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
—Hemen auzuan eta etxian euskeraz eingo zenduen danak, klaro.
—Zuk esango diazu... Nik erderaz ez nekien. Eta orduan ekarri zuten hona kriada bat, nik erderaz ikasteko, gazteleraz ikasteko. Ze eskolan hasi giņenean, izugarrizko arazua izan zen. Nik ez nekien erderaz. Ni bezela inguruko guztiak; inork ez genekien. Orduan, ordu asko pasatzen genituen belauniko, besuak altxatuta. Eta zigor asko gazteleraz ez hitz egiteagatik. E? Garai zaillak zien. Oso zaillak. Guk, gogoratzen naiz, "Cara al sol" nola abesten genuen eta "Viva Espaņa" nola abesten genuen. Eta horrek gero kontraesan haundi bat zeukan etxekoekin, aittitta, amama... amama ez hainbeste, baiņa aittak-eta: nola leike hori abestu umeei, nola abestuarazi. [...]
Eibarko Ipurua futbol zelaia inauguratu zeneko partiduan,
Elgoibarko Klub Deportiboak aurkeztu zuen hamaikako titularra.
1947 urteko azaroaren 14a.
Neri fubola gustatzen zitzatan, eta Elgoibarko taldeko soziak giņan kuadrillako lagunak. Lehen Elgoibar eta Eibarren arteko partiduak izaten ziran, baiņa gero harek ixo egin zeben goragoko kategorixara. Burruka haundiko partiduak izaten ziran harek, eta jende asko etortzen zan ikustera, Eibartik ere bai. Anbiente ona egoten zan, baiņa batzuetan hasarratu eta dana egitxen ziran.
Teodosia Iriondo Garate
Euren futbol zelaixa izan aurretik, eibartarrak Elgoibarrera etortzen ziran jokatzera. Gogoan daukat Ipurua inauguratu zebeneko eguna. Egun hartan, Domingo Arrillagak, Eibarko medikuak, kopa bat eman zaban inaugurazio partido haura irabazten zabanarentzat. Partidua Eibar eta Elgoibarko taldiak jokau bihar zeben. Eulogio Etxeberriak, orain Bilbon jokatzen dauanaren aittittak, gola sartu zauan, eta Elgoibarrek irabazi zauan 2 eta 0. Gu Txankiaren kamioian juan giņan, Ezkurra txofer zala.
Elgoibarkuak irabazi zebenian, kamioian babestu behar izan gendun, eta korrika batian, handik ospa egin, gure kontra harrika hasi ziralako. Han geldittuz gero, hilko giņuezen.
Eugenio Diego Aranburu
Baten egin genduan partidua Lerunen, Altzolako zaharrak eta gaztiak. Rivero izan zan arbitrua. Elgoibartarra zan, eta Primera Division-eko arbitrua izandakua. Enpatau egin gendun. Etxian jendia hasarratu egin zan, zaharrak eta gaztiak. Hortxe egon zan asuntua; ama, aitta, amama... batzuk gaztien fabore, beste batzuk zaharren fabore... azkenian danak hasarre. Altzolako jende guztia juan zan ikustera. 1960 urtian edo izango zan partidu hori... Baja mordua, gaiņera, gero, eh! Hurrengo egunean lanera juan bihar, eta lanera ezin juan! Partidua kondiziuetan jokau zan; abarkekin jokau bihar zan, bestela, ostikada peligrosuak jo. Gaiņera, elurra egin zauan.
Juan Lariz Garate
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
APAPA (JUAN / ERTEN): Haur. Pasiora joan.
DERREPENTE: Berehala. Berrogei bat milloi tokau ezkero, ba, neuk pentsauko (do)t, baiņa derrepente gastauko neuke.
GAUILL, gauilla: Gaubeila. Hildako bat beilatzen ematen den gaua.
KANPOSANTU, kanposantua: Hilerria. Kanposantua etxe honek Altzolan dauka.
NEURTU: ikus ALTU, LUZE eta ZABAL sarrerak. Medir.
TAS-TAS EGIŅ: Haur. Jo.
Amama ipiņi: Oso erraz. Dana amama ipiņi dizue gaurko partiduan.
Burutik jota egon: Zoratuta egon. Burutik jota dago hori: negu gorrixan sandaliekin!
Gosia berdindu: Asetuta geratu. Hamaiketakuakin, berdindu juagu gosia!
Kale gorrixan geratu: Langabezian geratu, enfatikoa. Tallarra itxi juek, eta kale gorrixan geratu nok.
Pagotxa izan: Ser un chollo. Hori dok pagotxa, hori!
