Gordeta ditu eskolako boletinak eta koadernotxoak. Gramatika eta Kaligrafia asko ikasten zuten, 'redondilla', 'inglesa' eta 'gótica' Ikasmateriak.
-Hori izan zan Pilarrian. Ta gordeta dakadaz gaiñera hango boletiñak eta kuadernotxuak-eta danak gordeta dakadaz. Berrogeta bat, berrogeta bi, berrogeta hiru... "Primer año de la Victoria, Segundo año de la Victoria", dana... Oso..., billobari erakusten niozen gaiñera, Gramatikia eta Kaligrafia guk itten gendun asko. Kaligrafia, gaiñera, hiru letra klase: letra inglesa, oker-oker inda, "redondilla" kontabilidadia eruateko, ta "gotika", dotoria. Han daude kuadernuetan. Hori, Historia, Historia Sagrada, Matematika, bueno, han ikasi genduna. Eta ataratzen naban bigarren, lelen..., hirugarren..., baiña zera, hoixe. Ni pentsatzen ba bixar edo etzi bankuren baten edo ofizinaren baten. Pentsatzen, zeatik eze beste batzuk hasi zian kolokatzen.
Luis Mari Elgoibarren jaio zen 1931. urtean. Aita, Jose Mari Iriondo, Altzolakoa zen; ama, Maria, zestoarra eta sukaldari bikaina. Zortzi urte zituela, elizako koruan tiple moduan hasi zen eta hortik sortu zitzaion musikarengatik zaletasuna. Herriko bandan klarinetea eta txistua jo zituen eta ezpata-dantzaria ere izan zen. Lehen hezkuntza egin ondoren, 6 urterekin eskola publikoetan hasi zen don Felix maisuarekin. Ondoren, beka bati esker, San Viatore anaiekin ibili zen El Pilar ikastetxean. Bere asmoa ikasten jarraitzea bazen ere, 13 urterekin Arana lantegian hasi zen: "pintxe" lanetan lehenengo eta aprendiz geroago. Bere burua tailerrei lotuta ikusi zuenez, Elgoibarko "Artes y Oficios" eskolan eta "Señorita Ana"ren akademian ikasketekin jarraitu zuen. Bere trebetasuna ikusiz, Sigma lantegiko bulego teknikoan lanpostua eskaini zioten eta bertan egon zen 30 urte egin eta Acmen gerente modura hasi zen arte. Acmen zegoela egin zituen enpresa- zuzendaritza ikasketak. Elkarrizketa garaian erretiratuta zegoen arren, ikasten jarraitzen zuen. Kultura zaletasun handiduna: historia, arte, musika eta zinezalea. Ez dago Elgoibarren berak parte hartzen ez duen kultura ekintzarik.
Aldabe [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Ariztizabal [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Barrenaerrota [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Errekarteberri [baserriak / Azkue (San Roke)]
Haizetxe [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Kamiñerokoa [baserriak / Azkue (San Roke)]
Metalkoa [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Palazio [baserriak / Arriaga]
Trenbide kalea [Kaleak eta plazak]
Zabaletabekoa [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
—Ni eskola txikixan hasi nitzan hemen. Señorita Satur zan, Elgoibarko ume guztiak 50-55 urtetan zihar hor egon zian Saturrekin umetaz. Eta gero ya 7 urtekin jun nitzan frailliengana, horra, kolegixora, "Clérigos de San Viator" zian haretxek. Baiña bai hemen eta bai han erderaz, erderaz, dana erderaz. Euskeraz ezer ezer... ezta... ezer ere! Bueno! Lagunen artian erderaz. Telebisiua ez zauan orduan, baiña… dana erderia zan! Dana erderia! Etxian. Etxian. Eta goguan dakat ni... gu lau anai gera eta ni nausixena ta, klaro, etxian bai dana eitten gendun euskeraz, dudarik be! Baiña beste dana... Ta aitta konturatu zan ñooo... nik erderakada batzuk be botatzen nebala ta aditz batzuk ez nebala ondo esaten ta hau ta bestia. [...]
Altzolako bainuetxeko langileak, jangelan,
bankete bat egin aurretik. 1933 urtea.
Bazkaltzeko basarriko jenerua hartzen genduan; gehixen bat, babak eta porruak... ardixaren tripak ere egosi egitxen genduzen, odolostiak egitten diran moduan. Oso goxuak izaten ziran. Txarrixa ere hiltzen gendun basarrixan txorixuak eta holakuak egitteko. Ogixa gure amamak egitten zaban basarrixan. Eta nik ere egin izan dot ogixa Eibarren kriada egon nitzanian, oso goxua, gaiñera. Esne pixka bat botatzen nion nik ogixari, batidu ondo eta gustua gailletiana hartzen zaban. Makarroiak ere hartzen genduzen. Dendetan bazaguazen, baina etxian nik egitten nittun, tallarines esaten genduan. Harek egitteko ura, ardo zurixa, arrautzak eta mantekillia erabiltzen naban nik.
Ventura Agirregomezkorta Ibarluzea
Jeneralian basarrixan jasotakuakin eta egindakuakin jaten gendun: artua, esnia, taluak, baba gorrixa, ogixa... dana etxian eginda hartutakua. Baba gorrixak bai zirala onak!.
Juliana Zubizarreta Gurrutxaga
Ogixa ere etxian egitten gendun, baiña egixa da hemen behian Arozena panaderixia zaguala eta ogixa egitten bertakuak erakutsi ziguen. Nere amak ogi ona egitten zaban, famia zaukan eta. Nere amak egitten zaban ogixa «de categoría»!.
Markos Arregi Iriondo
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
ASUNTO, asuntua: Gaia, kontua. Hitz elkartuetan sarritan (x + asuntua). Eta ni, ba, ibili nahi, ba, danera, danera ibili nok ni, danera: eletrizidade asuntuan, hemen herrixan kabliak ipintzen Iberduero moduan.
EGUNDOKO, egundokua: Handia, sekulakoa. Egundoko jipoia hartu jok. Ikus Demasekua / sekulakua / makalekua / kristona / Jesukristona (k)... hartu, gertatu, esan ...
HAIZE, haizia: Veleidades, tentaciones. Ume moko hauek badabille haizia! / Buruan haizia daka horrek. / Ibilli haizekua izan naiz ni, e! / Bai, beti gabiz gu kanpora, kanporako haiziakin. Haizia euki ... zeozer egitteko: Eta Julianen partetik ointxe ere ez litzake etorriko, baiña nik usten dot guriak dakala haize haundixa hona etortzeko. Haizia eman: Ez zakagun afiziorik: aitxak sekula ez zigun eman haizerik ehizian ikasteko.
KOLPE EGIÑ: DIO aditza. Heldu. Agarrar. Oratu eta heldu ere bai. Eta oiñ holaxe bajatze naiz, porsiakaso, holaxe, kolpe eitxen, kolpe eitxen barandilliari. Bai eskillarako hautsok ointxe kentze(n) (d)itxut ondo.
OSEA (KE): Lok. Erdal lokailua. Txitxarruan entzueria eukiko dozu? Txitxarruan tallarra. Osea, Azkoitxiko karreteran tren zubixan, oiñ Alkortak bota dau ba? Han zauan.
TXIKITEO, txikiteua: Txikitoak edanez, tabernarik taberna ibiltzea.
Ahopian berba egiñ: Isilka berba egin.
Bete ezindako zakua euki: Asebetetzen zaila denari esan ohi zaio, bai janariaren aldetik, bai konformidadearen aldetik.
Gibelaundixa izan: Ikus Gibel haundixak euki.
Jesukristonak esan: Demasak esan. Jun dok neskia, eta Jesukristonak esan jittuk. Kristonak esan ere bai.
Oiñezkorik nahi ez, eta zaldizkorik etorri ez: Ikus On billa, on billa, bonbilla! Ojo (euki)!: Kontuz ibili.
