Gaur egun Leku Eder den tokian kokatu zuten Genevatik ekarritako makina berezia
-Nun jarri zenduen lelengo aldiz makina hori?
-Nun? Hamen Barrutianeko ortuak, Azpirineko ortuak, Azpirineko gaur eguneko etxe atzekaldian. Hor ortuak zauden, Azpirinekua, Barrutianekua... Ta lehenau-lehenau hor zauan etxe bat inda, honek igeltseruak, zela zan haura, oin Durangora joan zian harek. Bueno ba, haura aprobetxau, hutsik zauan eta hantxe bertan bai.
-Makina berezi hori, zuk esan dozun moduan, kokatuta Plaza Txikixan eta Leku-Ederren.
-Bai-bai, hori-hori. Leku-Ederren, gaur egunian Leku-Eder dan hori. Hortxe-hortxe euki gendum, bai, hortxe euki gendun.
Luis Mari Elgoibarren jaio zen 1931. urtean. Aita, Jose Mari Iriondo, Altzolakoa zen; ama, Maria, zestoarra eta sukaldari bikaina. Zortzi urte zituela, elizako koruan tiple moduan hasi zen eta hortik sortu zitzaion musikarengatik zaletasuna. Herriko bandan klarinetea eta txistua jo zituen eta ezpata-dantzaria ere izan zen. Lehen hezkuntza egin ondoren, 6 urterekin eskola publikoetan hasi zen don Felix maisuarekin. Ondoren, beka bati esker, San Viatore anaiekin ibili zen El Pilar ikastetxean. Bere asmoa ikasten jarraitzea bazen ere, 13 urterekin Arana lantegian hasi zen: "pintxe" lanetan lehenengo eta aprendiz geroago. Bere burua tailerrei lotuta ikusi zuenez, Elgoibarko "Artes y Oficios" eskolan eta "Señorita Ana"ren akademian ikasketekin jarraitu zuen. Bere trebetasuna ikusiz, Sigma lantegiko bulego teknikoan lanpostua eskaini zioten eta bertan egon zen 30 urte egin eta Acmen gerente modura hasi zen arte. Acmen zegoela egin zituen enpresa- zuzendaritza ikasketak. Elkarrizketa garaian erretiratuta zegoen arren, ikasten jarraitzen zuen. Kultura zaletasun handiduna: historia, arte, musika eta zinezalea. Ez dago Elgoibarren berak parte hartzen ez duen kultura ekintzarik.
Aizkorri [Industrialdeak]
Arana (Arane) [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Azaola [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Egiguren (Eguen) [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Gelasoro (Gelatxo) [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Jibraltarborda [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Lorituaneko aldapa [Kaleak eta plazak]
Ontzegon (Untzon) [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Santsongoetxeberri [baserriak / Azkue (San Roke)]
Urruzunoberri [baserriak / Urruzuno]
—Zu udaletxian hasi ziñanian, kontu danak ondiokan erderaz egingo zian udaletxian...
—Bai. Hasi ziren, esan dizudan bezela, ba, lehendabizi ofizial ateratzen ziren idatziak, bai Diputaziorako edo bai beste toki baterako, bi hizkuntzetan ateratzen ziren. Eta gero hasi ziren bilerak, Plenoak, Osoko Bilkurak, hoiek itzultzen. Eta gero baita ere Kulturako Batzordea, e? Batzarrak euskeraz egiten. Baiña asti haundirik ere ez, e! Ze feriak, jaiak, omenaldiak eta abar… denpora asko hartzen zizuten. Asko. [...]
Juliana Zubizarreta,
senarra eta lehenengo bost seme-alabak
Aldapa baserriaren sarreran. 1942 urtea.
Oingo gaztiak goizago hasten dira eskolan, kalian dabiz danak, lagunak kalian... ta libreago dira. Soltuaguak dabiz. Guk ez gendun San Lorentzotik ertetzen, iñora. Ez zauan oin bezela autorik, ezta bizikletarik... oiñez jun bihar zan danera.
Joxe Gurrutxaga Lizarralde
Elgoibarko kalietan bizi giñanok, umetan denpora asko ibiltzen giñan kalian. Besterik ez zauan ta deporte asko egitten gendun. Mendira edo bizikletan ibiltzera juten giñan. Oingo gaztiak nahikua diru manejatzen dabe, baiña guk bat ez. Txakur haundi bi kostatzen zaban ziniak, ta erriala izaten zan pagia... Ia zelan konpontzen giñan gu!
Ramon Maiztegi Iriarte
San Lorentzoko Armaite Behekoa basarrixan hamaika anai-arreba bizi giñan gurasuekin. Ni nitzan hamargarrena... Lehen aitton-amonak ere hantxe bizi izan ziran.
Juliana Zubizarreta Gurrutxaga.
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
ALTU, altua: Alto / -a. Neurriak adierazteko arruntagoa da alturan x metro izan, neurtu aditza baino; Presiak daukaz ehun da hogeta hiru metro alturan.
BLASTIUA: Jipoia.
EZTOK!: Ezta-ren parekoa. Elkarrizketetan-eta asko erabiltzen den interjekzioa: Beste bat kontauko dixat. Etxak inporta, eztok?
JESUS!: Istorixak asko jaukadaz nik, Jesus, Maria ta Jose! / «Ezaizu hainbeste ipini». Norberak esan bihar askotan, mutill. Bestela… Jesus, Maria ta Jose, ze jateko! / Gora allegau gabe, eta honetan, kañonazo bat kamiño erdixan sartu zan. Josus!
MOZOLO, mozolua: Lelo.
SASOERATU: Adinean sasoi batera iritsi. Aitta oiñ hil dan horren semiak be(de)ratzi ume jaukaz. Eta danak sasoeratu diranian, neska ta mutill, ba, danak kotxia.
Alperrik galdu: Echarse a perder. Ezezkoan normalean. Ez arduratu Mikelengaittik, eztok alperrik galduko eta.
Burua lehengo lepotik euki: Ez aldatu, orain arte bezala jarraitu.
Gorrixak ikusi: Verlas canutas. Gorrixak ikusitta gaure gu gerra-denporan.
Kale egiñ: Huts egin.
Osasuna, munduko ondasuna: Gauzarik preziatuena osasuna dela adierazteko.
