Arozena okindegian uzten zituen barazkiak. Erosoago zen eurentzat. Azokara denetik eramaten zuen. Izeba Plazentziara joaten zen astoarekin fruta saltzera.
-Porruok hara eruaten zittuen.
-Haraxe eruan eta laga han. Eta ya está. Eske plazara jun eta han egon bihar ziñun goiz guztia igual beira. Igual saldu be igual etxera. Han berriz hobeto.
-Eta plazara zer gauza gehixau eruaten zeen?
-Porruak, azak, koniflorak et hortaikuak, ortuko gauzia.
-Frutarik eta?
-Frutarik ez. Frutia nere tiak-eta "en aquellos tiempos" juten zian Plazentziara astuakin, sagarrekin, oiñez.
-Plazentziara?
-Plazentziara astuakin juten zien.
-Eibarrera ez?
-Eibarrera ez, Plazentziara.
Azkue bailarako San Roke baserrian jaio zen. Lau anai-arreba izan ziren. Ama etxekoa eta aita Azkoitiko Santa Kruz auzoko Zumeta baserritik etorritakoa zen. Maalako mojen eskolan ikasi eta gero, Mendaroko mojetan brodatzen ikasi zuen. Josten ordea, Elgoibarren ikasi zuen. 1948. urtean etxea erre zitzaien; etxegilea zen Josefinaren aitak berreraiki zuen baserria. Etxera ezkondu zen Josefina Jose Mari Zabaleta azkoitiarrarekin. Hiru seme-alaba dituzte.
Aiastiberri (Aiztibekoa) [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Apatrizbekoa [baserriak / Arriaga]
Aurretxea [baserriak / Altzola]
Deba kalea [Kaleak eta plazak]
Garate [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Jauregi [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Lizundiatxabola [baserriak / Arriaga]
Olazarreta (desagertua) [baserriak / Urruzuno]
Santa Klara [Kaleko auzoak]
Urreatxabola [baserriak / Arriaga]
—Hemen dakat be bai, txistu eskolakuen lehenengo emanaldixa milla... bueno, ez dakit, urtia ez dakit zein zan, baiña txistu eskolakuen lehenengo emanaldixa izan zala Gabon kanten lehiaketia.
—A, bai. Hori izan zan… Centro Urbitarte zegoen lehen. Hori izango zan? Centro Urbitarte zegoen, bueno, elizako zentro bat, elizako areto bat zen, tabernia zakan eta gero zakan, ba, bueno, saloi bat. Hemen lehen ez zeuen. Sali bat hitzaldiak-eta emateko. Ta hitzaldiak-eta ematen zian han. Eta han egin zan txapelketa bat, gabon-kanten txapelketa bat. Eta antolatzen hor ibiltzen zan nere aitta. Eta nik uste dot nere aittak pixkat aprobetxau zabala, ba, ya zegoela hori, ba txistulari talde bat eruan eta bertan joteko. [...]
Udal agintarien desfilea, banda militar bat atzetik dutela.
1958 urteko San Bartolome eguna.
Hamazazpi bat urte arte auzuan ibiltzen giñan neskak eta mutillak. Gero erromerixia zaguanian, edozein tokittara. San Pedrora eta juaten giñan, baiña asko ez. Gehixen bat San Lorentzo, Kurutzeta eta Madarixako erromerixetara juaten giñan.
Mariano Elustondo Aizpiri
San Lorentzo auzua oso animaua zan orduan, erromerixa haundixak egitten ziran udako eta neguko domeka guztietan. Frontoian izaten ziran, eta jende asko batzen zan. Gelatxok soiñua jotzen zauan, eta merixendatzen ere jende asko egoten zan. Eta familixakuak giñanez, koiñatari eta amari laguntzen giñon tabernan.
Juliana Irizar Goiburu
Hemen, Elgoibarren, egitxen zan domekero erromerixia; illunabarrian edo, illuntzixan...
Eta Maltzagan ere bai jaiero. Gero, Plazan ere egoten zan, unian-unian, baiña han ez zan jaiero. Musikia eta... egoten zan, eta hantxe, korrua egitxen edo... jendia beti aurrera eta atzera, eta aguazilla zauan bat gogorra, Eugenio zakan izena, eta harek jasotzen zabanian bastoia, jaso ta dio! Laster egitxen zaban korrua! Jende asko egoten zan orduan, kanpotik etorritxakuak ere.
Pedro Joxe Artetxe Egia
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
ARRAPATAKA: Adb. Presaka. Apresuradamente. Hantxe e(g)uzkixa, zauan arte, eta gero, illunabarrian, illuntzixan, lan asko eitteko, eta arrapataka hauraxe eiñ ezinda.
DOMUSANTU EGUNA: Dia de Todos los Santos. Santu Guztixen Eguna ere bai. Domusantu eguna, «Domini todos los santos»? Santu Guztixen egunian izate zuan gaztaiña erria jaten hasteko eguna.
GOIXAN-BEHIAN: Erruz. Eurixa goixan-beian ari du: euri asko ari izan. Nora zuaz, eurixa goixan-behian ari dau ta! Ikus Bota ahala sarrera.
KAZO, kazua: Cazo. Kazuak zartaiñiari, ipurbeltz: Baita hau ere: Zozuak beliari, ipurbeltz.
OKELA, okelia: Carne. HARAGI, haragixa ere bai (haragixa baiño gehiagotan okelia) –Okeletarako bakarrik daukagu ganaua.
TRUKE (ZEOZEREN): -ren truke. Ez da egokia gauza bat beste batengatik aldatu esamoldea. Gauza bat beste gauza baten truke eman egokia da.
Batek jakin: Auskalo! Batek jakik! Batek jakik noiz etorriko dan elurra aurten!
Eztittan egon: Andra-gizon horrek, ezkondu berrittan, eztittan daude. (Elkarrekin) gozo-gozo daudela adierazteko.
Ipurdixa galdu: Edozer egiteko gai izan, zerbait lortzeagatik.
Mesedez eta faborez!: Mesedez-en aldaera enfatikoa.
Txakurran bioliña (flautia, putza...): Zerbaiten erantzun bezala, Bai zera!-ren zentzuan. —Gaur hiri tokatzen jak fregaua egittia. —Txakurran bioliña!
