Gobernuak edozein egunetan ikastola itxiko zieten beldurra zuten, eta eraikinak ez galtzeko, Gure Kai "Sociedad Anónima"ren izenean jarri zituzten eraikinak. Ikastolak klandestinoak zirenean, Bidanian egin zuten lehen bilera. Felix han egon zen.
-Gero Gure Kai ere ein genduan. Gure Kai kontau otsun Osorok?
-Ez.
-Gure Kai. Bueno, nik ein doten lan guztia, parte hartu doten guztia iñok ein dau lana, e. Nik neuk... akulua izan naiz bakarrikan. Ta Osoro hau beste gauza askotan sartuta egoten zan, ta honena joan nitzan; ikastolak-eta normalian centro kulturaletan zauden, eta orduan ixteko amenazua zauan, eta lokalak ez kentzeko sociedad anonima bat sortu genduan, Gure Kai. Sociedad anonima bat. Sociedad anonima horrekin erosten genduzen lokalak eta ipintzen genduan ikastolia. Baezpan ere ikastolia ixten bazeben lokalekin geu gelditzeko. Ta ein genduan sociedad anonima bat. Gure Kai, sociedad anónima. Ikastolak klandestinuak zian, klaro. Lelengo billeria ikastolena Bidanian egin zan.
-Hemengo ikastolian bileria Bidanian?
-Ikastolen billeria, kanpoko ikastolen billeria. Eta zan injiniero bat, Goena. Sikologo famoso bat da, Goena, haren anai bat, Zegamakua uste dot dala. Harexek zuzenduta Bidaniako sakristixan egin zan lelengo billeria eta han izan nitzan ni.
Sallobente-Ermuaran auzoko Parapan baserrian jaio zen. Aita zuen bertakoa eta ama, berriz, Azkoitiko Madariaga auzoko "Luarixe" (Luberiaga) baserrikoa. Zortzi anai-arreba ziren, bera laugarrena. Zortzi urterekin hasi zen eskolan, baina hamaikarekin utzi egin behar izan zuen etxeko lanak egiteko. Hamalau urterekin peoi lanari ekin zion Eibarren; gero Orbea bizikleta lantegian eta Elgoibarko Sigman ere jardun zuen. Elgoibarko Jarbe lantegian doitzaile lanbidea ikasi zuen. Bertan bederatzi urtez jardun ondoren, lantegiko beste hamasei langilerekin Danobat makina-erreminta lantegi berria sortu zuten, geroago kooperatiba bihurtuko zena. Euskarazko klaseak hartu eta eman ere egin zituen, harik eta beste lagun batzuekin Elgoibarko Ikastola sortu zuten arte. Urtebete geroago, Elgoibarko Izarra euskara elkartea sortu zuten. Lolita Canales elgoibartarrarekin ezkondu eta hiru seme-alaba izan zituzten.
Joxe Odria, Foruen plazan egin zen dantza solteko
txapelketan parte hartu zuten beste batzuekin batera.
1946 urteko San Bartolome jaiak.
Nik betidanik izan dot zaletasuna panderua jotzeko. Eta irratixa entzunda asko ikasi naban. Ez nitzan jun sekula panderua jotzen ikastera. Nere kasa ikasi naban. Ama ona nakan, umiak zaintzen zidazen batzuetan, eta ni erromerixetara juten nitzan gizonarekin. Nik panderua jotzen naban, eta gizonak dantza egin.
Juliana Zubizarreta Gurrutxaga
Dantzan ikasi naban. Premixotan eta ibiltzen nitzan dantzan ni Maite Vallejo eta herriko beste lagunekin. Elgoibarko Udaletxeko plazan ere egitten zan, eta dozena bat pareja ateratzen giñan dantzan egittera.
Joxe Odria Osoro
Dantzan gitxi ikasi naban, pixka bat erromerixetan. Lehen musika soltia entzuten zan, trikitixa eta holakuak. Hori zan nik gogoko nauana.
Juan Lariz Garate
Aldamar [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Armaregieta (Armaitxa) [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Basartesoroeta (Basueta) [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Errekartetxiki [baserriak / Azkue (San Roke)]
Herrigain [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Karkizao [baserriak / Arriaga]
Mintxetaerreka [Errekak]
Parapan [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Txankakoako zubia [Zubiak]
Zaturio [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena.
Elgoibarko Udalak Gotzon Garate izeneko beka sortu zuen 2009an, euskara arloko ikerketa sustatu, eta aldi berean, idazle eta euskaralari elgoibartarra omentzeko.
|
| Gotzon Barandiaran larrabetzuarra, euskal idazle eta kulturgilea da, Euskal Filologian lizentziatua, euskara teknikari lanetan aritutakoa, eta euskararen eta euskal kulturaren ondarea berreskuratzen, digitalizatzen eta hedatzen eskarmentu handikoa. |
elgoibarreraz.eus webgunearen helburua euskarazko ondarea gizarteratzeko atari digitala prestatzea izan da. Horretarako, orain arteko lana arloka sailkatu, web-atari batean bildu eta guztien arteko loturak egin dira.
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
APUR, apurra: Lo poco. Eta eskolan ere zeozer ikixi genduan. Ikixi genduan apurra, ahiztu.
DESTINO, destinua: Destino.
GERO: Cuidado que, mira que. Abisuak adierazteko interjekzioa: Argi ibilli, gero, e!
KARGU HARTU: DIO aditza. 1. Bere buruari: Bere burua zaindu. 2. Beste norbaiti: Erantzukizunak, kontuak eskatu. Eta nagusixari, zeiñek hartuko dio kargu gaizki agintzen dabanian?
NOLA: Nola ... –(e)n: Kausazko perpausak osatzeko lokailua: Baiña gero, nola giñan gaztenak, etxera etortzeko azkenak. Zela-rekin ere bai. Ikus ZELA sarreran.
TONTO/-A, tontua/tontia: Tonto / -a.
Astua baiño temosuagua (terkuagua) izan: Egoskorra denagatik esan ohi da.
Erosittako preziuan saldu: Berak entzun duena esaten dizula adierazteko. Erosittako preziuan saltzen dizut.
Hasarratzen danak bi lan daukaz: hasarratzia eta adixkiratzia: Haserretzen denari esan ohi zaio, haren haserrea gehiegi inporta ez zaigula adierazteko.
Lanak eman: Normalean ezezkoan: Lanik ez eman! Bakean uzteko eskatzen denean esan ohi da. Ez (eg)idak lanik eman! Laga pakian! Len jakat nahikua dakatenakin eta!
Sake ona euki: Oso jatuna izan. Sakia euki ere bai. Retegik daukala sakia? Bai, zera! Hori eztok ezer! Patxik bai daukala sakia!
