Baserriko lan guztiak egiten zituzten ahizpek. Behin, behi bat mugitu ezinik tiraka eta bultzaka ziharduten eta Agurne kaka pilara jausi zen. "Harrapatzen bahaut akaau eingo haut" esaten zion Natiri.
-Gizonezkuen lanak eittia tokauko jatzuen.
Agurne: -Jesus!
Nati: -Esan deuna. Etxeko lanak in lelengoti, eta gero ba solora; ba izaten zan nabua edo artua edo erromalatxa edo...
Agurne: -Baiña nik badakit behixak jazten ere. Neri tokau jata behixak jaztia. Eta honek...
Nati: --Ez zauan mutillik eta ein in bihar genduan.
Agurne: -Honek sokatik tira eitteko behixai eta jun nitzan etenda kakapilla haundi batera sartu (barre).
-Honek tranpia ein zetsun?
Agurne: -Beittu [...] behi bat, ezta, sokatik. Derrior eruan bihar zan sokatik, eta kortara sartzerakuan ez zaban nahi jun, eta esaten diot: "Nati, eraixon!", eta honek esaten zian: "Tira eixon sokatik!", eta "eraixon" eta "tira eixon", etetzen da sokia, eta jota atzeraka-atzeraka-atzeraka, kortan aeuan kakapillarik haundiñian sartu nitzan (barre). Bueno, hau etxaburuan gora ihesi eta ni ondorian. Bueno, nik harrapatzen det orduan, txiki-txiki...
Nati: -"Harrapatzen bahaut akaau ingo haut!!" (barre). Penia da 'zuka' eittia.
Agurne: -Ez dou in zuka, "harrapatzen bahaut" ez da zuka. (Barre). Eta holako urteerak. Holako urteerak geunkazen ba pillo bat. Bueno... Beste baten asto gaiñian ipini ninduen eta. Orduan partian
Nati: -Tio Txomin zana zan partian.
Agurne: -Tio Txomin eta hi're. Akuluakin erani-erain astuari ta ni poliki-poliki, toka-toka-toka azkenian goittik behera. (Barre). Jausi
Sallobente-Ermuaran auzoko Garagartza baserrian jaio zen. Umetatik baserrian lan egin beharra izan zuen. Gainera, bost ahizpa zirenez, etxeko eta soroko lanak edo abereen zainketa, euren artean banatu behar izaten zituzten lan guztiak. Auzoko eskolan ibili zen. Gero grabatzen ikasi zuen, eta Eibarko lantegi baterako jardun zuen lanean, grabatzen, damaskinatuak egiten. Ezkondu ostean, kalean jarri ziren bizitzen. Nati ahizparekin batera egin zitzaion elkarrizketa.
Idotorbeko (San Pedro) auzotarrek, urtero,
prozesioa egiten dute santuaren ohoretan.
Prozesio hau San Pedro egunean ospatzen da.
Prozesiuak luziak izaten ziran, jende guztixak bueltia ematen zaban herrixan. Eta gero, Korpus egunian ere egitten zan. Egun haretan iñoiz jun izan gera mendira mieluak ekartzera. Bota egin bihar ziran kalian.
Unzueta Iriondo ahizpak
Komunixua parrokixan egin naban. Orduan danak egitten zaben. Zortziretan egitten zan komunixua. Larogei bat neska-mutill alkartu giñan komunixua egitteko. Bazkari berezi bat egin genduan egun haretan. Gaur egun baiño estimauagua zan egun haura. Oillo bat hiltzen bazan ere, pozik.
Mariano Elustondo Aizpiri
Jaunartzia mojen ospittalian egin genduan, eta ostian, armozua, txokolatia, haura izan zan estraordinarixua guretzat. Bestela, etxian ez zan ezer berezirik egitten. Nahikua zan amak soiñekua eta bestelakuak preparatziarekin. Lehen ez ziran egitten oingo banketiak. Bazkarixa korriente. Guk, lau mutillek ta lau neskak egin genduan, hamaika urterekin.
Sotera Zubiaurre Garitaonaindia
Aiastiberri (Aiztibekoa) [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Apatrizbekoa [baserriak / Arriaga]
Aurretxea [baserriak / Altzola]
Deba kalea [Kaleak eta plazak]
Garate [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Jauregi [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Lizundiatxabola [baserriak / Arriaga]
Olazarreta (desagertua) [baserriak / Urruzuno]
Santa Klara [Kaleko auzoak]
Urreatxabola [baserriak / Arriaga]
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena.
Elgoibarko Udalak Gotzon Garate izeneko beka sortu zuen 2009an, euskara arloko ikerketa sustatu, eta aldi berean, idazle eta euskaralari elgoibartarra omentzeko.
|
| Gotzon Barandiaran larrabetzuarra, euskal idazle eta kulturgilea da, Euskal Filologian lizentziatua, euskara teknikari lanetan aritutakoa, eta euskararen eta euskal kulturaren ondarea berreskuratzen, digitalizatzen eta hedatzen eskarmentu handikoa. |
elgoibarreraz.eus webgunearen helburua euskarazko ondarea gizarteratzeko atari digitala prestatzea izan da. Horretarako, orain arteko lana arloka sailkatu, web-atari batean bildu eta guztien arteko loturak egin dira.
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
ANDRAZKO, andrazkua: Emakumea. Horrek, andrazkuen azokia nola izaten dan... / Oin kaletarrak, ba, gisonezko dana han egoten da.
DANBATEKO, danbatekua: zerbait indartsu jotzerakoan ateratzen den zarataren onomatopeiari, danba-ri, dagokion izena.
GALTZARBE, galtzarbia: Sobaco, axila. Galtzarpe ere bai.
KAKANAHASTE, kakanahastia: Istilua. Follón, enredo.
NATURAL, naturala: Naturala ez izan (norbait): Hori eztok pertsona natura-la, eta hobe bakian lagatzia! Osua, ziherokua ere bai.
SUERTA(T)U: DA aditza. Egokitu. Eta ni komandantiakiñ, eta suertau giñan momento txar batian.
Baria baiño motelagua izan (... motelago ibilli): Oso motela izan, oso motel ibili.
Ezeren okerrik ez bada...: Zerbait eragotziko duenik gertatzen ez bada. Han izango gaittuk, ezeren okerrik ezpada.
Inpernuko diabrua baiño txarragua (gaiztuagua) izan: Oso gaiztoa izan. Baita Inpernuak ere etxok hartuko!
Makilla saldia eman: Egurtua eman. Makilla saldia eman dio aittak semiari.
Txakurra eta katua bezela ibilli: (Bi lagun) ondo ez konpondu, beti liskarretan ibili.
