Behin edo behin ibilia da laian. Bat falta zela eta erdian ipintzen zuten. Errazagoa da erdikoaren lana. Garo ebakitzen ere jarduna da aitaitarekin.
-Eta lehen-lehen'e laixetan ere bai.
-Ibilita zaoz?
-Laixetan, bai. Ibilitta nao neu ere behin. Falta zala baten bat, eta ni erdixan. Erdikua errezaua izaten zan. Erdixan ibilitta nao.
-Laixetan, e... Ez dot neuk inor sekula ikusi lan hori eitten.
-Laixetan, bai, gurian laixetan itten zan. Hiru lagun, hiru lagunek.
-Hori lan gogorra izango zan.
-Bueno. Ni erdixan; aldamenekuak itten zaben eta ni erdixan errezao.
-Zu umia izango ziñan ondiok.
-Bai. Umia edo, gaztia artian. Hori behin edo behin, gitxittan, e.
-Eta gero goldia etorri zanian...
-Gero goldatu, goldatu.
Azkue bailarako San Roke baserrian jaio zen. Lau anai-arreba izan ziren. Ama etxekoa eta aita Azkoitiko Santa Kruz auzoko Zumeta baserritik etorritakoa zen. Maalako mojen eskolan ikasi eta gero, Mendaroko mojetan brodatzen ikasi zuen. Josten ordea, Elgoibarren ikasi zuen. 1948. urtean etxea erre zitzaien; etxegilea zen Josefinaren aitak berreraiki zuen baserria. Etxera ezkondu zen Josefina Jose Mari Zabaleta azkoitiarrarekin. Hiru seme-alaba dituzte.
Aita Agirre plaza [Kaleak eta plazak]
Apatrizerrota [baserriak / Arriaga]
Autonomia kalea [Kaleak eta plazak]
Egia (Egi) [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Gazteluerreka [Errekak]
Jibraltar [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Lorigorta (desagertua) [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Oleta [baserriak / Arriaga]
Santsongoa [baserriak / Azkue (San Roke)]
Urruzunoandi [baserriak / Urruzuno]
—Baiña gero, pentsaizu, ya erromerixan hasi, 15-16 urte, eta konturatu barik hasi giñen geure artean ere gazteleraz hitz egiten. Konturatu barik.
—Auzokuak?
—Auzokuak. Hori sartu ziguten eta… Zer esango dizut? Giroa ere halakoa zen. Esan dizudana, bertso-saio bat egiteko, baimena eskatu behar zen. Hainbat gauza egiteko, baimena eskatu behar zen. Orduan, bazirudien gazteleraz hitz egite horrek maila altuago bat ematen zizula. Hala da. Hala da. Gero, ba, zer esango dizut? Ikastolak eta guzti hori hasi zanian, ba, ze esanikan ez, ya... geu giñan, euskaldunak. Geu giñan geurera berriz bueltatuta. [...]
Sallobente-Ermuaran auzoko Mokoroa baserriaren
atarian ateratako irudia, 1925 urte inguruan.
Ezkerretik eskuinera: Migel Arozena, Josefa Etxaniz,
Libereta Aranbarri eta Juan Egia.
Tergalezko soiñeko batzuk ibiltzen genduzen. Jaiko erropak hobiak izaten ziran. Basarrixan erropa bat ibiltzen gendun lanerako eta gero, kalerako, kanbixauta. Elgoibarren kalian erosten gendun erropia. Engrazianeko dendan, akordatzen naiz. Gaur Madalenan daguan botikaren onduan zaguan. Oiñetakuak, abarkak ibiltzen genduzen. Orduan erropa danak antzerakuak izaten zian.
Juliana Zubizarreta Gurrutxaga
Gazte denporan bata batekin eta alpargatekin ateratzen giñan kalera eta domeketan beste erropa batekin. Igandeko erropak berrixenak eta polittenak izaten ziran. Erropak eta dana lan egitxen naban ugezaben dendan erosten gendun orduan.
Teodosia Iriondo Garate
Zapatak gitxitan usatzen ziran, ixa beti abarketak eruaten genitxun. Horrek ensegida apurtzen ziran, bihatzetan zulatu egitxen ziran. Eta gero berrixak bihar.
Mariano Elustondo Aizpiri
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
AUTO, autua: Coche. –Zeuk zabizun autua? –Neuk nabillen autua, bai.
ENEMIGO, enemigua: Enemigo. ETSAI, etsaixa ere bai. Eta urruti ez zaukezen harek enemiguak.
HARROPUTZ, harroputza: Adj. Fanfarrón, arrogante.
KOXKORTU: DA aditza. Umeak hazi edo handitu.
PAPELADA, papeladia: Simulación, comedia. Papeladia egin: Papeladia egitten dago, danen aurrian hobeto gelditzeko. / Etxuat horretan siñisten, baiña, papeladia ein biharra jakat.
TXORIBURU, txoriburua: pertsona kaskarina.
Artaburua baiño buru haundixagua euki: Buruhandia denagatik esan ohi da.
Egixa biribilla izan: Benetako egia.
Hamaika holako ikusteko jaixuak gara!: Gauza benetan arraroak, harrigarriak ikusten direnean erabiltzen da.
Kitto: ... eta kitto!: Gauza bati amaiera behin betikoa emateko esaten da. Ari dittuk pixkat ihartzen, eta ihartzen diranian, danak jaurtiko jaittuat, eta kitto!
Potrojorran egon: Lanik egin gabe, gora begira dagoenagatik esaten da, kukuari begira dagoenagatik.
