Arozena okindegian uzten zituen barazkiak. Erosoago zen eurentzat. Azokara denetik eramaten zuen. Izeba Plazentziara joaten zen astoarekin fruta saltzera.
-Porruok hara eruaten zittuen.
-Haraxe eruan eta laga han. Eta ya está. Eske plazara jun eta han egon bihar ziñun goiz guztia igual beira. Igual saldu be igual etxera. Han berriz hobeto.
-Eta plazara zer gauza gehixau eruaten zeen?
-Porruak, azak, koniflorak et hortaikuak, ortuko gauzia.
-Frutarik eta?
-Frutarik ez. Frutia nere tiak-eta "en aquellos tiempos" juten zian Plazentziara astuakin, sagarrekin, oiñez.
-Plazentziara?
-Plazentziara astuakin juten zien.
-Eibarrera ez?
-Eibarrera ez, Plazentziara.
Azkue bailarako San Roke baserrian jaio zen. Lau anai-arreba izan ziren. Ama etxekoa eta aita Azkoitiko Santa Kruz auzoko Zumeta baserritik etorritakoa zen. Maalako mojen eskolan ikasi eta gero, Mendaroko mojetan brodatzen ikasi zuen. Josten ordea, Elgoibarren ikasi zuen. 1948. urtean etxea erre zitzaien; etxegilea zen Josefinaren aitak berreraiki zuen baserria. Etxera ezkondu zen Josefina Jose Mari Zabaleta azkoitiarrarekin. Hiru seme-alaba dituzte.
Aita Agirre plaza [Kaleak eta plazak]
Apatrizerrota [baserriak / Arriaga]
Autonomia kalea [Kaleak eta plazak]
Egia (Egi) [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Gazteluerreka [Errekak]
Jibraltar [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Lorigorta (desagertua) [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Oleta [baserriak / Arriaga]
Santsongoa [baserriak / Azkue (San Roke)]
Urruzunoandi [baserriak / Urruzuno]
—Zu udaletxian hasi ziñanian, kontu danak ondiokan erderaz egingo zian udaletxian...
—Bai. Hasi ziren, esan dizudan bezela, ba, lehendabizi ofizial ateratzen ziren idatziak, bai Diputaziorako edo bai beste toki baterako, bi hizkuntzetan ateratzen ziren. Eta gero hasi ziren bilerak, Plenoak, Osoko Bilkurak, hoiek itzultzen. Eta gero baita ere Kulturako Batzordea, e? Batzarrak euskeraz egiten. Baiña asti haundirik ere ez, e! Ze feriak, jaiak, omenaldiak eta abar… denpora asko hartzen zizuten. Asko. [...]
Herri kirolen erakustaldia, Tomas Zubizarreta
mediku jaunari egindako omenaldian. 1948 urtea.
Nazio maillako epaille izan nitzan idi-probetan. Herri Kiroletako Gipuzkuako Federaziotik idi-probetara, aizkora txapelketetara... bidaltzen giñuezen. Gogoratzen naiz, behiñ, Azpeittixan, aizkora txapelketa batian, ez niñula parte-hartzaille batek gogobetetzen. Horregatik, honako hau esan nion: «Aizu, ez badozu gogorrago lan egitten probatik kanpo laga biharko zaittut. Eta neure buruari esaten nion: «Honek kaskarreko bat ematen baditt, K.O. lagako nau! Orduan erabaki naban ez nitzala iñungo probatan berriz ere epaille izango. Gauzak gaizki juan leikezela ikusi naban, eta harezkeroztik, ez naban harekin zerikusirik izan nahi. Tongo ugari izaten zan proba haretan; azpijoko asko izaten zan. Idi-probetan, adibidez, likidoren bat botatzen zeben harrixak juan bihar zaban lurraren gaiñian, azkarrago juateko, edo ez korritzeko. Sasoi hartan oso iruzurgilliak izaten ziran. Honelako gauzak goizaldian edo gabian egitten zittuen.
José Gurrutxaga Ondartza
Emakumiak ez zaben batere kirolik egitten, ezta pentsau Garai hartako pentsamoldia oso desberdiña zan, eta rak batzuek izan ezik, emakumiak ez zaben kirolik egitten. Gaur gozamena da.
José Gurrutxaga Ondartza
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
ABANTZAU, abantzaua: Aurreratua. Eibar beti izan tzan «socialista» eta «republicano»; hamenguen aldian abantzauak oso!
BE(G)ITTANDU: ZAIO aditza. Iruditu. Parecer. Ia nun ziran, harek; itxuria, enterau zan, handik ero, hamendikan ero, luze beittantzen zitzakon da: «Zetan baiña hainbeste denporan?».
ERUAN: Iz. Pazientzia. Eruan haundiko pertsonia.
HUR, hurra: Gertu. Hurrian, hurreko, ... Guk ibilli doguna, bertako euskeria, hurrekua. / Bueno, urruti ibilli giñan, baiña gero hurrekua jausi zan. / Eta guri Debara tokau jakun. –Bueno, behintzat. –Bai, bai hurrian, hurrian.
LEPO, lepua: Cuello. Lehengo lepotik burua (izan): Erraz aldatzen ez denari esaten zaio. Lepo(raiño) bete: Lepo bete zuan gure tabernia Urtezar egunian. Lepua egiñ: Apostu egin. Lepua eingo neuke baietz Realak irabazi. Lepoa hitza erabili gabe ere bai: Egingo neuke...
PITXILIÑ, pitxiliña: Haur. Zakila.
Arrokerixa haundirik be ibilli: Zer moduz zabiz? Arrokerixa haundiri(k) pe, motell! Beti badaukat miñen bat.
Egingo nuke ...: Apostu egingo nuke ... Ikus Lepua egiñ.
Haizia euki ... zeozer egitteko: Zerbait egiteko asmotan egon. Eta Julianen partetik ointxe ere, elitzake etorriko, baiña nik usten dot guriak dakala haize haundixa ona etortzeko.
Keiana egiñ: Joan eta ez itzuli. Hi, Patxik oiñ ere keiana eiñ jok!
Porrua sartu: Zirixa sartu-ren zentzu berarekin erabiltzen da, gutxiago beharbada.
