Aiastia (San Migel) auzoko erromeriara txuleta piperrekin jatera joaten ziren.
-Juergara eta erromeixetara nora faten ziñain, kalera edo?
-Erromeixetara, behin esango dizut ze ein genduan. Bueno, San Migelera joaten giñan, e, txuletia piparrekin jatera, San Migelera erromerixara.
-Txuletia piparrakin jatera?
-Txuletia piparrakin jatera San Migel egunian. Hoixe izaten zan.
-Zeuek eruanda ala bertan?
-Ez, bertan, bertan. Gogorrak, e, txuletia piparrakin jateko orduan.
Errosario kaleko Vallejonekua etxean jaio zen. Aita, sestaoarra, bost urterekin etorri zen Elgoibarrera; ama etxekoa zen. Lau anai-arrebatatik zaharrena izan zen Miren. Aitak forjan lan egiten zuen eta amak Peñalba espartin-tailerrerako josten zituen espartinak etxean, Mirenek lagunduta. Hiru urterekin eskola txikian hasi zen ikasten, euskaraz ; sei urterekin publikoetara pasatu zen eta erdaraz jaso zituen eskolak. Hamahiru urterekin gerra hastearekin batera, eskolok bukatu ziren. Anjel ?Mutriku? eta Antonio Manterolaren zuzendaripean, antzerki lanak egiten zituzten batzokian. Urte askotan jarraitu zuen antzerkia egiten; kale antzerkiak ere egin zituen, Eztei Zaharrak, senarrarekin batera. Hamabost urterekin Valenciaga tailerrean hasi zen lanean; gero ?Alcorta y Cía?n jardun zuen ezkondu zen arte. Pako Juaristi ?Txitxarrokua?rekin ezkondu zen Txitxarrokua etxera. Mirenen koinatua Bitor Arrieta ere egon zen elkarrizketan.
Akeiberri [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Arantzabal [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Ballegoitia [baserriak / Aiastia (San Migel)]
Ermuaranbide kalea [Kaleak eta plazak]
Goikoetxea [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Juaristitxiki [baserriak / Sallobente-Ermuaran]
Mariaren txabola [baserriak / Urruzuno]
Otsoroandi [baserriak / Idotorbe (San Pedro)]
Soroetaerreka [Errekak]
Urteagaberri (Urtiaberri) [baserriak / Aiastia (San Migel)]
—Tokatu zitzaidan zinegotzi bat, Jabier Arrizabalaga, Belarreta baserrikoa, eta harek esan zidan: “Ba, bueno, hamen itzulpenak eingo dia, baiña hamen beste gauza batzuk ere egin behar dira: kultura bultzatu behar da. Eta, horretarako, bertso-eskola bat antolatu behar dugu, trikiti eskola bat antolatu behar dugu eta omenaldiak egin behar dizkiegu soinujoleei eta…” guzti hori. Ba, esaten dizut, nahiko lan! Gero, badakizu, hillian behin Elgoibarren feria egiten da. Eta feri hoiek, ba, nabarmentzen ziran Gabon Zaharretako feria eta San Bartolomeetako feria, baserritarren eguna. [...]
Juliana Zubizarreta,
senarra eta lehenengo bost seme-alabak
Aldapa baserriaren sarreran. 1942 urtea.
Oingo gaztiak goizago hasten dira eskolan, kalian dabiz danak, lagunak kalian... ta libreago dira. Soltuaguak dabiz. Guk ez gendun San Lorentzotik ertetzen, iñora. Ez zauan oin bezela autorik, ezta bizikletarik... oiñez jun bihar zan danera.
Joxe Gurrutxaga Lizarralde
Elgoibarko kalietan bizi giñanok, umetan denpora asko ibiltzen giñan kalian. Besterik ez zauan ta deporte asko egitten gendun. Mendira edo bizikletan ibiltzera juten giñan. Oingo gaztiak nahikua diru manejatzen dabe, baiña guk bat ez. Txakur haundi bi kostatzen zaban ziniak, ta erriala izaten zan pagia... Ia zelan konpontzen giñan gu!
Ramon Maiztegi Iriarte
San Lorentzoko Armaite Behekoa basarrixan hamaika anai-arreba bizi giñan gurasuekin. Ni nitzan hamargarrena... Lehen aitton-amonak ere hantxe bizi izan ziran.
Juliana Zubizarreta Gurrutxaga.
Lan hau Gotzon Garate bekaren II. deialdiaren bidez burutu da, Elgoibarko Udalaren babesean. Beka honen bigarren deialdiaren ikerketa gaia “Elgoibarko euskarazko ondarea gizarteratzeko egitasmoak edota euskarriak” izan da, eta Gotzon Barandiaran Arteagak aurkeztutako elgoibarreraz.eus lana izan da beka eskuratu duena. [informazio gehiago]
Atal bakoitzari buruzko informazioa:
ALDIZ: Adb. x aldiz: x veces. Bidar ere bai, sarriago gainera. Eta egunero juaten giñuazen Plazentziara, bi-hiru aldiz bai.
BIXAR: Mañana. Bixarko laga (eg)ik gaur egiñ ezin dokena!
EZETZIAN EGON: Creer que no. Ikus BAIETZIAN EGON sarrera.
JARRI: DA aditza. 1. Ohitu, egokitu. Amoldarse. Eta Kataluña izan, edo Valentzia izan, diperente eitten dabe. Katalana diperente itxen dabe. Baiña denporia(kin), jarri eitxen zara. / Edozertara jarri. 2. Sentarse.
MODUAN: Konparazioak bideratzeko partikula. Bezela ere bai, nahiz moduan gehixeagotan erabili: Oiñ, gertatzen jat, eta nere moduan beste gehixori entzutzen diuet. / Holako lokatzia egoten zuan. Oiñ eztok ezer… zapatakiñ ibiltzeko moduan daude bidiak. Gutxieslea ere izan daiteke honen erabilera bat: kotxe moduko bat ekarri jok.
SANIDADE, sanidadia: Gehiegizko patxada. Hik dakak, hik, sanidadia, Patxi! Ordu bixetan Bilbon egon biha(r) dok, eta ordu bat t’erdixak dittuk eta Elgoibarren hago!
Adarra jo: Tomar el pelo. Adarra jotzeko makiñia asmatu. Hori adierazteko, ez da jatorra *Illia hartu esapidea.
Bertan Bilbo!: Espero ez den norbait aurkitzean edota ahotan daukagun pertsona agertzen denean esaten da.
Gero izango dira komeriak horren antzekoa.
Jan-txakurra izan: Gauza askotarako balio ez duenari esan ohi zaio, alferra denari; jateko bai, baina lan egiteko hurbiltzen ez denari. Basarri harétan ere, jan-txakurra ugari: lau seme, eta danak kalian, festan.
Nolako egurra, halako ezpala: Seme-alabak gurasoen antzekoak direnean esan ohi da.
